KARACİĞER
ðVücudun hemen hemen bütün sistemleriyle ilişkisi bulunan son derece karmaşık ve önemli fonksiyonları olan en büyük organlarımızdan biridir. (1,5 – 2 kg ağırlığında)
ðKarın boşluğunda ve midenin sağ üst kısmında bulunan koyu vişne renkli bir organdır.
ðKaraciğer sağ ve sol lop olmak üzere iki bölmeye ayrılır. Her lop daha küçük iki loba, bunlarda lopçuklara ayrılmıştır. Lopçuklar, karaciğerin yapı ve görev birimleridir. Karaciğerdeki tüm olaylar bu lopçuklarda gerçekleşir.
Karaciğere kan iki kaynaktan gelmektedir
1)Dalak ve sindirim kanalından kapı toplardamarı ile gelen kan
2)Kalpten aortla gelen kan. Aorttan gelen temiz kan karaciğer atardamarıyla karaciğere getirilir.
Bağırsaktan gelen kanın hepsi ilk olarak karaciğerden geçer.
sLopçuğun merkezi boyunca uzanan damara merkez toplardamar (lop içi toplardamar) denir. Lopçuğun çevresinde ise loplar arası toplardamar, loplar arası safra kanalı ve karaciğer atardamarının kolları bulunur. Karaciğer hücreleri, lopçuğun merkezinden çevresine doğru şeritler halinde dizilmiştir.
sHücre şeritleri arasında, loplar arası toplardamarın oluşturduğu karaciğer sinüsleri vardır. Sinüslerin çeperlerinde alyuvarları yapan retikülo-endotel hücreleri ile ömrünü tamamlamış alyuvarları yiyen,parçalayan kupfer hücreleri bulunur.
KARACİĞERİN GÖREVLERİ
vEmbriyo döneminde ve kansızlık halinde retikülo endotel sistemiyle yeni alyuvarları meydana getirir.
vKupfer hücreleriyle yaşlanan alyuvarları parçalar.
vParçalanan alyuvarların hemoglobininden yararlanarak safra (öd suyu) yapar.
vKandaki glikozu glikojen halinde depo ederek kan şekerini ayarlar.
vYağ metabolizmasını düzenler, karbonhidrat ve proteinlerin fazlasını yağlara dönüştürür.
vProtein metabolizmasını düzenler, proteinlerin yapısına giren 20 çeşit amino asitin 12 tanesini sentezler.
vHavuçtaki karoteni A vitamini haline dönüştürür.
vYağda çözünen A, D, E ve K vitaminleriyle demir ve bakır gibi mineralleri depolar.
vZehirli maddeleri, az zehirli veya zehirsiz maddelere dönüştürür. Örneğin; çok zehirli olan amonyağı (NH3), daha az zehirli üre ve ürük asite dönüştürür. Ayrıca, zehirli hidrojen peroksidi (H2O2) su ve oksijene parçalar.
vKanın pıhtılaşmasında rol oynayan protrombin ve fibrinojeni sentezleyerek kana verir.
vKanın damarlar içerisinde pıhtılaşmasını engelleyen heparini yapar.
vLenf ve akyuvar yapımında görev alır.
vİlaçların zehirli etkilerini giderici etkiler yapar.
vVücut sıcaklığını düzenler.
vKan basıncını düzenler.