İnsanlarda Kan Grupları (A-B-0  Sistemi)

İlk kez 1901’de Landsteiner, bir bireyin kanındaki alyuvarlar (eritrosit) ile başka bir bireyin kan serumu arasında meydana gelen reaksiyonlara göre, insanların kanlarını dört farklı gruba ayırdı.

Bu grupları A,B,AB ve 0 olarak adlandırdı. Alyuvarların yüzeyinde iki çeşit antijenin (A ve B antijenleri) ve kan serumlarında iki çeşit antikorun (anti A ve anti B antikorları) varlığını tespit etti.

İnsanlarda A geni A antijeninin, B geni B antijeninin sentezinden sorumludur. 0 genini homozigot olarak bulunduran bireylerde A ve B antijenleri sentezlenmez.  A ve B genleri birbirine eşbaskın olup, her ikisi de 0 genine baskındır.

A ve B antijenleri alyuvarların hücre zarlarında yer alan glikoprotein çeşitlerindendir. Anti A ve anti B antikorları ise kan serumunda doğal olarak bulunan ve ilgili antijen vücuda girsin veya girmesin yaşamın çok

erken evrelerinde akyuvarlar tarafından oluşturulan moleküllerdir.

Alyuvarlarında A antijeni bulunanlar A;

B antijeni bulunanlar B;

A ve B antijeni bulunanlar AB;

A ve B antijeni bulunmayanlar 0

kan grubundandır.

Kan alışverişinde vericinin alyuvarlarındaki antijen, alıcının da plazmasındaki antikorlar önemlidir.

Ayrıca insanlarda A-B-0 grubundan başka M-N kan grubu bulunur.

M ve N genleri eş baskındır. Bir insan iki tane gen taşıyacağına göre;

MM, MN ve NN genotipli olabilir.

Bu üç çeşit kan grubu  birbirlerine karşı antikor üretmedikleri için  kan alışverişlerinde önemsenmezler.

Antijen (Aglütinojen)

            Bir canlıda genler tarafından sentezlenen bazı proteinler diğer canlıların bazılarında,

onlar için yabancı özelliktedir. 

Böyle proteinlere antijen denir.

Diğer bir deyişle kendisine karşı antikor yapılan

proteinlere antijen denir.

                                    Antikor (Aglütinin)

Antijenler yabancı özellikteki bir canlıya verilirse,

bu maddelere karşı yine protein yapıda

çökelticiler üretilir.

Bunlara antikor denir.

Bir çok antikor aynı zamanda bağışıklık maddesi

olarak da görev yapar.

Aglütinasyon (Çökelme)

Uygun olmayan kan nakillerinde kan serumunda bulunan antikorlar alyuvarları birbirine yapıştırıp bağlayarak çökelmelerini sağlarlar.

Buna aglütinasyon denir.

A antijeni + α antikoru = Çökelme

B antijeni + β antikoru = Çökelme